ویتامین B12 که یک ویتامین محلول در آب است در اصطلاح به خانواده کوبالامین‌ها اطلاق شده که از نظر شیمیایی یک هسته‌ی کورین شبه‌پورفیرین با مرکزیت کبالت دارند.۱
این ویتامین پس از جدا شدن از پروتئین‌های غذا توسط اسید و پپسین معده به کوبالوفیلین که در بزاق ترشح می‌شود، متصل می‌شود.
کوبالوفیلین در دوازدهه از ویتامین B12 هیدرولیز شده و به فاکتور داخلی که توسط معده ترشح می‌شود، متصل می‌شود.
نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که تنها یک درصد از ویتامین B12 میتواند به صورت انتشار ساده جذب شود پس برای جذب این ویتامین، فاکتور داخلی ضروری است.۲
اثرات:
ویتامین B12 کوآنزیم، آنزیم‌های متیل مالونیل – کوآ موتاز، لوسین آمینوموتاز و متیونین سنتتاز است که به ترتیب در متابولیسم پروپیونات، اسید‌های آمینه و تک کربن‌ها نقش دارند.۳
کمبود:
کم‌خونی کشنده هنگامی رخ می‌دهد که کمبود ویتامین B12 به‌دلیل سوجذب آن به دلیل تولید و ترشح ناکافی فاکتور داخلی باشد. در این حالت کمبود ویتامین B12 سبب توقف متابولیسم اسیدفولیک شده و به کمبود عملی فولات منجر می‌شود که سبب اختلال در خون‌سازی و رها شدن پیش‌ساز‌های نابالغ گلبول‌های قرمز به داخل جریان خون (آنمی مگالوبلاستی) می‌گردد.
از علت‌های ترشح ناکافی فاکتور داخلی میتوان به بیماری‌های خودایمنی سلول‌های جداری و یا تولید آنتی‌بادی ضد فاکتور داخلی اشاره کرد.۴
مسمومیت:
این ویتامین سمیت قابل ملاحظه‌ای ندارد.
منابع:
ویتامین B12 منحصرا در غذاهایی که منشا حیوانی دارند یافت می‌شود و هیچ منشا گیاهی برای این ویتامین وجود ندارد. بنابراین افرادی که گیاه‌خوار مطلق هستند در معرض خطر کمبود به این ویتامین هستند. از غنی‌ترین منابع این ویتامین میتوان به جگر، کلیه، شیر، تخم مرغ، ماهی و پنیر اشاره کرد.۵
------------------------------------------------------------
۱. ۳. ۵. اصول تغذیه, کراوس – ویراست سیزدهم ۲۰۱۳
۲. ۴. بیوشیمی, هارپر – ۲۰۱۲