* نام آزمایش:
آهن
* نام‌های دیگر آزمایش:
Iron, Serum Fe, Serum Iron, Fe
* آزمایش‌های مرتبط:
CBC, TIBC, Ferritin
موارد کاربرد تست:
ü تشخیص افتراقی کم خونی به خصوص همراه با هیپوکرومی و یا MCV پایین
ü ارزیابی تالاسمی و کم خونی سیدروپلاستیک
ü در ارزیابی هموکروماتور و مسمومیت و over load آهن در بیماران دیالیزی کاربرد دارد (البته رنگآمیزی آهن مغز استخوان قطعیترین روش جهت ارزیابی وضعیت آهن است).
اساس روش آزمایش: آهن وصل به ترانسفرین در محیط اسیدی به صورت یون فریک آزاد، سپس توسط یک احیا کننده داخل معرف به یون فرو تبدیل میشود. این یون با Ferene ایجاد کمپلکس آبی رنگ میکند که شدت آن متناسب با مقدار آهن موجود در نمونه است.
Transferine (Fe+3)2Reducting buffer 2Fe+2 + Transferine
Fe+2 + 3 Ferene Ferrous ferene (blue complex)
نمونه مورد نیاز در بخش نمونهگیری: خون تام وریدی
نمونه مورد نیاز در بخش فنی: سرم -پلاسما همراه با هپارین (سرم باید سریع از سلولها جدا شود)
حداقل مقدار: 500 لاندا
ظرف نمونهگیری: لولههای درب قرمز سیستم خلاء
معیار غیر قابل قبول بودن نمونه: همولیز
آهن عنصری شیمیایی است که جهت تولید گلبول‌های قرمز ضروری باشد. این ماده بخش مهمی از هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز را تشکیل می‌دهد (هموگلوبین پروتئینی است که اکسیژن را در سرتاسر بدن ما منتقل میکند). آهن همچنین برای تولید بعضی از پروتئین‌ها و آنزیم‌ها در بدن ضروری است. تقریباً 70 درصد آهنی که جذب میشود برای ساختن هموگلوبین مصرف میشود بقیۀ آن نیز تحت نام‌های Ferritin و Hemosiderin در بافت‌ها ذخیره میشود. اگر میزان مناسبی از این ماده از طریق رژیم غذایی دریافت نگردد، بدن از ذخایر آهن که در بافت‌ها موجود است استفاده می‌نماید در صورتی‌که این روند ادامه پیدا کند سطح آهن خون پایین می‌آید و فرد به کم‌خونی فقر آهن مبتلا میشود. در حالت بر عکس اگر میزان آهن در خون زیاد باشد این میزان به صورت متناوب در بافت‌ها ذخیره می‌گردد و به مرحله ای می‌رسد که بافت‌ها صدمه می‌بینند مانند صدماتی که به بافت کبد و پانکراس می‌رسد. معمولاً پزشک برای اینکه تشخیص دهد کم‌خونی ناشی از نقص آهن است یا بیماری‌های مزمن این آزمایش را با آزمایش‌هایی دیگر مانند Ferritin و TIBC (آهن پیوند شده) درخواست می‌نماید. بعضی از علائم کم‌خونی فقر آهن عبارتند از: خستگی و بی‌حالی مزمن گیجی، ضعف و سردرد و از علائم افزایش آهن در بدن می‌توان به درد مفاصل، ضعف و خستگی، درد ناحیه شکمی، تحلیل رفتن میل جنسی و مشکلات قلبی اشاره کرد. خونریزی شدید، مشکلات گوارشی و رژیم غذایی نامناسب نیز شرایطی هستند که می‌توانند باعث کم‌خونی فقر آهن باشند.
* مقادیر نرمال:
نوزاد: 250-100 میکروگرم در دسی لیتر
کودک زیر 7 سال: 100-40 میکروگرم در دسی لیتر
کودک بالای 7 سال: 120-50 میکروگرم در دسی لیتر
زنان: 170-50 میکروگرم در دسی لیتر
مردان: 175-65 میکروگرم در دسی لیتر