• تهران، شهر زیبا
  • info@zibashharlab.ir
  • 02144111195

پروتئین ادرار


نام آزمایش:

Urine  protein

اندازه‏گيري مقدار پروتئين در بيماراني كه داراي پروتئين مثبت در روش نوار ادراري مي‏باشند، مي‏تواند مفيد باشد. اين اندازه‏گيري در نمونه ادرار 24 ساعته، به وسيله اندازه‏گيري نسبت‏هاي پروتئين به كراتينين، آلبومين به كراتينين و كلسيم به كراتينين در نمونه ادرار راندوم، بويژه در نمونه ادرار صبحگاهي جانشين شده است.

از آنجايي كه جمع‏آوري ادرار 24 ساعته در برخي بيماران، بويژه در بچه‏ها، مشكل بوده و در مواردي از قبيل پره اكلامپسي، سرعت عمل در تشخيص و درمان، داراي اهميت مي باشد، جايگزيني ادرار راندوم و تعيين نسبت هاي پروتئين به كراتينين، آلبومين به كراتينين و كلسيم به كراتينين در آنها پيشنهاد مي گردد.

  

- نسبت پروتئين به كراتينين ادرار:

نخستين بار گينسبرگ (Ginsberg) در سال 1983،ارتباط ميان نسبت پروتئين به كراتينين در نمونه راندوم ادرار و ميزان دفع پروتئين در ادرار 24 ساعته مطرح نمود.ادرار اول صبح (صبحگاهي) براي اين منظور ارجح مي باشد. نسبت پروتئين به كراتينين ادرار، تقريبا متناسب با ميزان دفع روزانه پروتئين بر مبناي گرم در متر مربع سطح بدن مي باشد. اين اندازه گيري نسبت پروتئين به كراتي نين ادرار، نسبت به اندازه گيري پروتئين ادرار با نوارهاي ادراري ارجح بوده و نتايج مثبت و منفي كاذب حاصل از آنها را نيز نخواهد داشت. از آنجائي كه ميزان دفع كراتينين با مقدار توده عضلاني شخص متناسب مي باشد، ممكن است كه نسبت مذكور در كودكان دچار كاشكسي، بيش از مقدار واقعي برآورد گردد. مقدار نرمال اين نسبت بايستي كمتر از 2/0 باشد.

در مطالعه اي كه توسط مبشري و همكاران (1383)  انجام شده، نسبت پروتئين به كراتينين ادرار به ميزان مساوي و بالاتر از 5/0 را معادل پروتئينوري 24 ساعته ادرار بيماران مشكوك به پره اكلامپسي به ميزان 300 ميلي گرم در دسي ليتر و يا بيشتر، به دست آورده اند. آنها همچنين به منظور برآورد دفع ميزان پروتئين در ادرار 24 ساعته، فرمول زير را پيشنهاد نموده‏اند.

كراتينين / پروتئين × 1126 + 103 = پيش بيني ادرار 24 ساعته

نيتارات و همكارانش (2002) نيز، فرمول زير را به منظور برآورد دفع ميزان پروتئين در ادرار 24 ساعته، پيشنهاد نموده اند.

كراتينين / پروتئين × 1200 + 300 = پيش بيني ادرار 24 ساعته

در مطالعه لينوس ميراندا و همكاران (2008)، نسبت پروتئين به كراتينين مساوي و يا بيشتر از 3/0 را معادل پروتئينوري ادرار 24 ساعته به ميزان 300 ميلي گرم و يا بيشتر، به دست آورده‏اند.

در مطالعه ديگري، بيشترين ارتباط ميزان پروتئين به كراتينين در نمونه ادرار راندوم با ميزان پروتئينوري ادرار 24 ساعته را در نمونه هاي ساعات 8 تا 12 صبح و كمترين ارتباط را در نمونه هاي ساعت 4 عصر به دست آورده اند (8). در مطالعه كوچكي شلماني و همكاران (1370)، بيشترين همبستگي و ارتباط، با نمونه هاي ساعت 11 صبح به دست آمده است.

- نسبت آلبومين به كراتينين ادرار:

مقدار طبيعي دفع آلبومين، كمتر از 20 ميلي گرم در روز مي باشد. دفع آلبومين به ميزان 300-30 ميلي گرم در روز (تقريبا 200-20 ميكروگرم در دقيقه) غير طبيعي تلقي شده كه با نوارهاي ادرار استاندارد قابل تشخيص نبوده و ميكروآلبومينوري ناميده مي شود. ميكروآلبومينوري نخستين يافته كلينيكي در نفروپاتي ديابتي بوده و افراد مبتلا به ديابت بايستي از اين نظر بررسي شوند. همانند ميزان پروتئين، نسبت آلبومين به كراتي نين ادرار، متناسب با مقدار دفع آلبومين در نمونه ادرار 24 ساعته مي باشد. نسبت بيشتر از 03/0، غير طبيعي تلقي مي گردد. شواهدي در دست است كه ميكروآلبومينوري قادر به پيشگويي بيماري هاي قلبي- عروقي در افراد بالغ غير ديابتيك نيز مي باشد.

فلوچ و همكاران (2201) با مطالعه بر روي نمونه ادرار راندوم بيماران ديابتي، به اين نتيجه رسيدند كه چنانچه نسبت آلبومين به كراتينين، مساوي و يا بيشتر از 03/0 باشد، به طور قوي تاييد كننده وجود آلبومينوري مي باشد.

در مطالعه باكري (2001) بر روي نمونه ادرار صبحگاهي تعدادي از بيماران دبابتي، مشخص گرديد كه نسبت آلبومين به كراتينين به مقدار 03/0 و يا بيشتر، بيانگر دفع آلبومين به مقدار بيش از 30 ميلي گرم در شبانه روز بوده كه مي تواند نشان دهنده وجود ميكروآلبومينوري و هشدار دهنده زمينه پيشرفت براي دفع بيشتر پروتئين و آسيب وارده به كليه باشد.

در مطالعه كوچكي شلماني و همكاران (1370)، نسبت آلبومين به كراتينين كمتر از 02/0 در افراد، نشان دهنده وضعيت ثابت كليه و ميزان طبيعي دفع پروتئين در آنها بود. تمام افرادي كه نسبت فوق در آنها بيشتر از 35/0 بود، داراي مرحله سندروم نفروتيك و گلومرولونفريت پيشرفته و در افرادي كه اين نسبت در آنها در حد فاصل اين دو مقدار بود (بين 02/0 تا 35/0) داراي شكل هاي مختلفي از بيماري هاي كليوي بودند .    

- نسبت كلسيم به كراتي نين ادرار:

هيپركلسيوري، يافته نسبتا شايعي در بچه هاي مبتلا به هماچوري مي باشد. اگرچه جمع آوري ادرار 24 ساعته به منظور بررسي ميزان دفع كلسيم به عنوان استاندارد طلايي معرفي گرديده است، آزمايشي كه بيشتر رايج بوده و متناسب با اين نسبت مي باشد، اندازه گيري نسبت كلسيم به كراتي نين ادرار در يك نمونه راندوم ادرار مي باشد. مقدار طبيعي اين نسبت، متناسب با سن بوده اما در بچه هاي سنين مدرسه و بالغين بايستي كمتر از 22/0 باشد.

در مطالعه اي كه توسط سرخي و همكاران (2007) بر روي نمونه ادرار صبحگاهي كودكان 7 تا 11 ساله انجام شده است، نسبت كلسيم به كراتينين ادرار، به ميزان 36/. به دست آمده است (12). همچنين در مطالعه مشابهي كه توسط نيكي بخش و همكاران (2007) انجام شده است، نسبت مذكور، 24/0 بوده است.

پيشنهاد مي شود كه با توجه به سهولت انجام و اهميت اين اندازه گيري ها بر روي ادرار راندوم و اختلاف در نسبت هاي به دست آمده طي مطالعات مختلف، كه ممكن است ناشي از اختلاف در ناحيه مورد مطالعه، سن، جنس، نژاد، رژيم غذايي و ... باشد، نسبت هاي مذكور، در نقاط مختلف به صورت جداگانه انجام و به كار گرفته شوند.